De gevoelens vechten om voorrang zodra december begint. In mijn buik fladderen vlinders die wedijveren met de kikker in mijn keel. Een donkere wolk daar ergens in mijn achterhoofd heeft het lichtelijk gehad met de flitsende lichtjes waarmee ik mijn hele huis zou willen versieren. Hoe meer sparkles hoe beter, fluistert een stemmetje daar ergens links van die donkere wolk. En mijn inner unicorn heeft zin om overal elfjes neer te poten.
Dat december voor veel mensen een moeilijke periode is, lijkt me behoorlijk duidelijk. Niet altijd omwille van het feestgedruis dat losbarst op het einde van de maand. Wel omdat het de donkerste maand van het jaar is. Zo rond 21 december is de nacht langer dan de dag en beginnen we de zon met haar stralende licht te missen. Met de donkere wolken die het Belgische weer overheersen en de langere nachten sluipt het donker ook wel eens in onze hoofden. We gaan met z’n allen massaal verlangen naar licht.
De vele kerstlichtjes in de straten fleuren ons alvast een beetje op. Ze herinneren ons aan waar het kerstfeest voor staat: de terugkeer van het licht. Dat mag je letterlijk nemen, want na Kerst lijkt de tijd even stil te staan tot Driekoningen. Die zesde januari begint het ons stilaan op te vallen: de dagen worden weer langer en het licht is er elke dag weer een beetje vroeger.
Maar al dat feestgedruis brengt niet alleen licht met zich mee. Voor veel mensen zijn de feesten het moment waarop de stress toeslaat: familiedrama, oude patronen, hoge verwachtingen en heel veel gemis komt boven drijven.
Een stukje uit mijn dagboek
Ook ik ga Kerst-missen. Ik ga missen wat ik voor ogen had toen ik droomde van Kerst met twee kinderen. Ik ga zijn en mijn verjaardag nooit kunnen vieren zonder te denken aan het afscheid dat zo dicht bij ons stond. In de zomer kijk ik met een beetje jaloezie naar gezinnen die samen in het pretpark lopen, op reis gaan, in het zwembad spelen, … Bij ons is er altijd een beetje dat gemis. Gemis van dingen die niet lopen zoals ze ‘horen’ te gaan in een gezin met twee kinderen. Gemis van mijlpalen, nieuwe dingen, grootse momenten.
Dingen die voor anderen zo eenvoudig, vanzelfsprekend en normaal zijn, zullen dat voor ons nooit zijn. Ook de viering van Kerst en Nieuw niet. En de nieuwjaarswensen die wij graag krijgen, zullen nooit dezelfde zijn als die van andere mensen. Alles wat wij wensen is rust. Geen spannende dingen. Geen avonturen en zeker niets uit onze comfortzone. Want dat betekent meestal niet veel goeds.
Kerst-missen
De term kerst-missen las ik voor het eerst bij Uus Knops op haar Instagram. Ze gebruikte deze woordspeling om duidelijk te maken dat er veel mensen zijn die met Kerst iemand zullen missen. Hoewel we Kerst als een feest van vrolijkheid en gezelligheid zien, is er bij heel wat mensen plots een lege stoel gekomen. Als dat verlies vers in het geheugen ligt, dan zal het kerst-missen groter zijn dan als dat verlies alweer wat langer is geleden.
Maar missen doen we allemaal. Als volwassenen hebben we op z’n minst al eens een grootouder verloren. Die zal nooit meer bij jou aan tafel zitten. Die stoel zal altijd leeg blijven. In een eigen gezin met eigen tradities valt dat misschien iets minder op, maar ik ben zeker dat er mensen zijn die daar toch even bij stil staan.
Kerst-missen bij levend verlies
Kerst-missen heeft voor mij echter een andere betekenis. Ik mis ook. Geen persoon die ik verloren ben, want strikt genomen zal Emiel bij ons aan tafel zitten bij het kerstmaal. Toch zal ik hem ook ergens missen.
Want toen we van een tweede kind droomden, droomden wij niet over de ongelofelijke logistieke regelingen die we zouden moeten treffen om op kerstavond bij iemand op bezoek te gaan. We hebben geen moment gedacht aan de voelsprieten die telkens op scherp moeten staan tijdens een kerstdiner zodat we kunnen ingrijpen als de prikkels teveel worden.
Je verwacht niet dat je voor een kind van drie jaar een halve verhuis zal moeten doen, die nog erger is dan die van een baby als je bij familie op bezoek gaat. Er is geen eerste nieuwjaarsbrief van Emiel dit jaar. Hij zal niet trots vertellen over school of vriendjes. Niemand die ons zal vragen hoe het is gegaan op school dat eerste semester. De cadeautjes die hij krijgt, zullen schreeuwerig babyspeelgoed zijn. Hij zal zich niet verheugen op de taart, de cadeautjes of nieuwsgierig zijn wat er in de cadeautjes zit. Dat zijn dingen die Emiel niet beseft. Hij vindt vooral het inpakpapier leuk. En de knuffels die hij krijgt van alle familieleden.
De tol van de liefde
Of noem ik het de zegen? Het is maar hoe je het bekijkt. Want hoewel dat kerst-missen voor ons ook behoorlijk pijnlijk is, passen wij ons met zoveel liefde aan. Dan nemen we maar twee ortheses en een tas vol luiers mee als we kerstavond buitenshuis vieren. We doen de volksverhuis nog een keer op Kerstdag om naar familie te gaan.
En niet alleen wij doen die aanpassingen met liefde. Ook onze vrienden en familie toetsen op voorhand bij ons af of ze iets kunnen aanpassen of voorzien voor Emiel. Dat is pas de echte zegen van liefde. Die mensen zien niet alleen ons graag. Ze zijn ook dol op Emiel. Ze accepteren wie hij is. Ze aanvaarden wat hij nodig heeft. Ze doen de moeite om aanpassingen te doen. Ze hebben er geen probleem mee dat onze aandacht niet ononderbroken bij het feest is.
Het zijn die mensen die in ons leven blijven. Zij die zich niet wilden aanpassen of Emiel niet volledig kunnen accepteren, hebben we namelijk al lang liefdevol losgelaten. Ook dat is de tol van de liefde. Hoe graag we vrienden of familie ook zien, Emiel is nog steeds het belangrijkste in ons leven (samen met Amélie uiteraard)!
Kerst-missen en liefde kunnen perfect samen bestaan
De feestdagen zijn dus geen makkelijke periode. Ze betekenen vaak pijn, missen en kunnen intens zijn. Ze zitten echter ook vol liefde. Liefde van familie en vrienden voor ons. Liefde van ons voor onze kinderen. Liefde van ons naar alle vrienden en familie die de moeite blijven doen om de feestdagen toch een beetje een feest te maken. En dat geldt niet alleen voor ons, maar ook voor iedereen die moet missen.
Zie ook Hoe wij van oudejaarsavond zo’n feest konden maken
Alle verschil zit hem in de mensen waarmee je je omringt of die jou omringen. Dat die mensen kunnen aanvaarden dat je het soms moeilijk hebt. Het verdriet en de rouw die er mogen zijn. De kwetsbaarheid die jij toont aan je geliefden door te praten over hoe moeilijk die momenten voor je kunnen zijn. De eerlijkheid waarmee je naar elkaar kan kijken.
Wie echt verbinding wil maken, deelt ook de moeilijke momenten. Want daarin zit de kracht van verbinding, om het met de woorden van Dirk De Wachter te zeggen. We hoeven daar als mens niet voor te wachten op de perfecte vrienden. We kunnen het gewoon ook bij de vrienden doen die er al voor ons zijn.
